Bursa Ulucami'nin duvarlarını süsleyen hatlar çok değerlidir, her birinde farklı bir ruh haline bürünürsünüz. Son birkaç yıl içinde sıklıkla gittiğim Ulucami'de hatların teknik olarak uyumsuzluğu dikkatimi çekti. Sürekli tamirat tadilat çalışmalarının olduğu camide bu hatların orijinalinden ayrıldığı düşüncesi içimi burktu. Bu konuyu mimarlık tarihi uzmanı Önder Aydın'a sorduğumda tam net bir cevap vermek istemedi ama bu hatların bozulmuş olabileceği ihtimalinin kuvvetli olduğunu belirtti. Modern mimariye geçildiği günden beri tartışma konusu haline gelmiş bir durumdur, camiyi kullananlarla camiyi tasarlayanların farklı insanlar olması. Daha doğru bir ifade ile mimarların, cami içinde geçirilen zamanda insanların düşüncelerinden bihaber oluşları bu sıkıntıyı tetikler nitelikte. Elbette Ulucaminin tamirat-tadilat-restorasyon işlemlerini üstlenen ekibin camiyle ilgili geçmişini bilemeyiz fakat hatlardaki uyumsuzluklar, kıble yönünü gösterdiğini tahmin ettiğimiz resimlerin mihrap tasvirinden ziyade roma mimarisini çağrıştırır nitelikte olması bu şüpheleri artırıyor.
İslam Sanatlarında 3. Boyut
İslam sanatlarında 3. boyut genelde kullanılmaz, bilinmediği için değil o boyutun Allah'a ait olduğu düşüncesinden mütevellittir bu durum. Fakat 4.boyut vardır hatta batı, kübizmi bu boyuttan türetmiştir. Minyatür, hat gibi sanatlarda derinlik ifadesi yoktur.
Bursa Ulucamiindeki hatların yenilenmiş olanlarında derinlik etkisi varken, eskilerde o etki yoktur. Bu ibadete engel bir şey değildir ancak kültür mirasımızın değiştirildiği düşüncesi bile çok üzücü. Bu alanlarda bir uzmanlığımız olmadığı için teknik bir baskımızın olması mümkün değil ama bir vatandaş olarak bu konuda hassasiyet belirtmek gerek diye düşünüyorum.
Sami Yaylalı
Kaynak: dunyabizim.com
