Kur'ân Harfleri - قرآن حرفلرى

III.Ahmed Çeşmesi

e-Posta Yazdır PDF

Topkapı Sarayı'nın kapısı önünde, Ayasofya Camii'nin yanındadır. Sultan III.Ahmed adına İbrahim Paşa tarafından 1728 yılında Baş Mimar Mehmet Ağa'ya yaptırılmıştır. Yuvarlak bir taban üzerinde dört köşe olarak kurulan çeşmenin kuleleri yuvarlanarak birer sebil yerleştirilmiş, ortalarındaki düz bölümlere de mermer yalaklı birer çeşme oturtulmuştur.

Çeşmenin dört cephesindeki taş ve bronz işçiliği kadar ahşap saçakların süsleri ve cepheyi süsleyen yazılar birer sanat şaheseridir. Orta kubbenin dört yanındaki küçük kubbeler altın alemleriyle ayrıca bir süsleme örneğidir. Çeşmenin dört yüzü Seyyid Vehbî'nin Sultan III. Ahmed ve Sadrazam Nevşehirli İbrahim Paşa için yazdığı 56 mısralık bir kasîdesiyle süslenmiştir. Seyyid Vehbî'nin kasidesinin ilk beyiti çeşmenin kıble tarafına bakan taraftadır ve bu da ecdadın Kâbe sevgisinin bir örneğidir. Başlangıç olarak Kâbe seçildiği gibi kasidenin içinde de mübarek beldelerde bulunan zemzem suyuna methiyeler söylenmektedir. Vehbî, Bâb-ı Hümâyun'un önündeki çeşme ve sebilin yapılışı hakkında yazdığı tarih kıt'asında canlıların hayat kaynağı olan suyun kıyamete kadar akması dileğini ifade ettikten sonra, sadrazamın önerisiyle Bâb-ı Hümâyun’un önündeki çeşme ve sebilin büyük masrafla yapıldığını anlatır, bunun bir şifa kaynağı olduğunu dile getirir.

Kaside Seyyid Vehbî'nin divanından bir sıhhatname örneğidir. Ayasofya'ya bakan taraftaki büyük yazıda "Târîhi Sultân Ahmed’üñ cârî zebân-ı lûleden Aç besmeleyle iç suyu Hân Ahmed'e eyle dua" yazmaktadır.

Faik Reşat, Eslâf adlı eserinde bu konuda şöyle bir mütalâada bulunur: “Meşhur söylentiye göre, Sultan III. Ahmet Han Bâb-ı Hümâyun önündeki nefis çeşme için tarih olmak üzere: "Besmeleyle iç suyı Han Ahmed’e eyle du'â" mısra'ını tanzim buyurmuş, fakat dört eksik gelmişti. Vehbî bunu: "Aç besmeleyle iç suyı Han Ahmed’e eyle du'â" şekline koyarak hesabı tamamladıktan başka, bu vezin ve kafiyede, mısra'ın sahibi padişah hazretlerini tavsif eden bir de kaside yazmıştır. Şairin en güzel kasidesi sayılan bu eser söz konusu tarihle birlikte çeşmenin etrafına nakşedilmiştir. Kendisi: "Târîhi Sultân Ahmed’üñ cârî zebân-ı lûleden" mısra'ı ile bu tamamlama durumunu çok zarif bir şekilde ima etmiştir”

Katkılarından dolayı değerli hocamız Hattat Tahsin Kurt'a teşekkür ederiz.

Son Güncelleme ( Pazar, 21 Şubat 2010 08:18 )  

Yorum ekle


Güvenlik kodu
Yenile

namaz.name